Voor u ligt de programmabegroting 2017-2020 van de gemeente Wassenaar. Hierin laten we zien wat we willen bereiken, wat we er voor gaan doen en wat het mag kosten.  Ondanks de aanzienlijke financiële opgave waar de gemeente voor is komen te staan, is deze begroting structureel sluitend: structurele inkomsten en structurele uitgaven komen meerjarig in evenwicht. Flinke, maar zeker ook realistische bezuinigingen resulteren in een positief meerjarenperspectief. Het uitvoeren van de voorgestelde structurele bezuinigingsmaatregelen kost tijd. Om deze tijd te overbruggen wordt eenmalig geld ingezet. Waar nodig wordt dus de bestaande reserve benut zodat geld dat is betaald door inwoners via de belastingen, nu ook daadwerkelijk wordt ingezet voor onze inwoners.

Meer met mensen, minder met papier
Dit jaar zullen we niet alleen op de gebruikelijke manier de begroting beschikbaar stellen. We willen deze op termijn ook digitaal kunnen aanbieden, via een speciale begrotingsapplicatie. De eerste stappen daartoe worden op dit moment gezet. Hiermee hopen we op een transparante manier, meer inwoners te betrekken bij de plannen die wij hebben voor Wassenaar. Digitaal werken past bovendien bij onze wens om meer met mensen en minder met papier te werken. Dat wil zeggen: de gemeente wil ambtelijke capaciteit zo efficiënt mogelijk inzetten, kwalitatief goede uitvoering van beleid staat hierbij voorop. We kijken in dit kader naar het werken met big data en nieuwe werkmethoden. We vinden het als college belangrijk om in te zetten op zo min mogelijk bureaucreatie, waarbij korte lijnen en interactie met inwoners centraal staan. Evenals het stimuleren van participatie en van burgerinitiatieven. Zo hebben we bijvoorbeeld voor de zomer aangekondigd dat wij graag willen dat alle Wassenaarders meedenken over de ontwikkeling van de Dorpshaven. Een mooi voorbeeld van samenwerking en initiatief vanuit onze samenleving, is de aanpak van de Dr. Mansveltkade.

Van curatief naar preventief
Liever voorkomen dan genezen, dat is wat we willen hier in Wassenaar. Dat betekent dat we zullen focussen op preventief beleid binnen de zorg en andere terreinen waarin mensen wat vaker een steuntje in de rug nodig hebben. Dit betekent dat we er voor zorgen dat zoveel mogelijk mensen kunnen meedoen aan het maatschappelijke leven in ons dorp. Sport en cultuur zijn vanwege het verbindende karakter hierbij onmisbaar.
Natuurlijk is van curatief (genezen) naar preventief (voorkomen) niet alleen een positieve ontwikkeling voor die inwoners die minder gebruikt hoeven maken van curatieve zorg. Het is ook goed voor de gehele gemeente omdat de kosten voor zorg en jeugdhulp lager worden.

Sport
Sport is niet alleen van groot belang voor een goede gezondheid, maar ook een basis voor een actief en georganiseerd verenigingsleven. Sport verbroedert. In 2016 is de sportnota vastgesteld door de gemeenteraad. De nota is in samenwerking met Wassenaars Sportcontact en het verenigingsleven opgesteld en vormt een impuls in de Wassenaarse sportvoorzieningen. Een belangrijke ontwikkeling in 2017 is de (nieuwe) sporthal. Vanuit de verenigingen zelf is het initiatief voor de werkgroep “nieuwe sporthal” ontstaan. De huidige sporthallen verkeren in matige staat. Bovendien is een goede en multifunctionele sporthal van groot belang voor de Wassenaars sport.

Cultuur
In Wassenaar vinden we een prettige en gezonde leefomgeving belangrijk. Een breed en voor iedereen toegankelijk cultuuraanbod past daarbij. Kunst en cultuur hebben economische, artistieke en maatschappelijke waarde. Cultuur verbindt onze inwoners (van wie ook een groot deel internationaal) en helpt zichtbaar bij het tegengaan van vereenzaming van bijvoorbeeld onze oudere inwoners. Een goed voorbeeld is de bibliotheek die bijvoorbeeld met films en lezingen een belangrijke bijdrage levert. In 2017 wordt een cultuurnota vastgesteld.

Beheer- en onderhoud openbare ruimte
Dit jaar zijn wij opnieuw uitgeroepen tot beste woongemeente van Zuid-Holland door weekblad Elsevier. Wij hebben een uniek woon- leefklimaat. Het groene karakter van Wassenaar wordt op waarde geschat: in september wonnen wij brons tijdens de Nationale groencompetitie en uiteraard blijven wij knokken voor goud. Wassenaar is bovendien met panden en landgoederen met grote historische waarden uniek in Nederland. Het beheer en onderhoud van de landgoederen, het openbare groen, de accommodaties en het openbare gebied is met de vastgestelde plannen structureel in de begroting opgenomen. Dit is een nieuwe manier van benaderen van beheer en onderhoud. De gemeente Wassenaar heeft vanaf nu jaarlijks financiële middelen beschikbaar om beheer en onderhoud te plegen. Het achterstallige onderhoud, een vorm van kapitaalvernietiging, is nu vaak nog pijnlijk zichtbaar. Met het nieuwe beleid zal dit kapitaal komende jaren in ere worden hersteld. Tegelijkertijd kijken we naar het overdragen van het beheer en onderhoud van landgoederen aan verenigingen of anderen.

Optimalisering vastgoedportefeuille
Het hebben van vastgoed is geen kerntaak van onze gemeente. In 2016 is de volledige vastgoedportefeuille van de gemeente in kaart gebracht. Op basis van deze inventarisatie moet duidelijk worden welke gebouwen kunnen worden afgestoten. Niet alleen de verkoop levert geld op, maar het afstoten van de gebouwen resulteert ook in lagere onderhoudskosten. Daarnaast moet duidelijk worden of een accommodatie en/of functie blijft bestaan of niet, dit hoort bij een betrouwbare overheid. Wij vinden het belangrijk dat gebruikers van de accommodaties weten waar ze aan toe zijn. Dan kunnen zij of investeringen doen of zich richten op een andere toekomst. Onderdeel van het optimaliseren van de vastgoedportefeuille is ook de centrale ambtelijke huisvesting. Dit levert niet alleen een besparing op huisvestingskosten op, maar ook andere efficiëntievoordelen kunnen hiermee worden behaald.

Duurzaamheid
De gemeente heeft als ambitie in 2040 CO₂-neutraal te zijn. De basis hiervoor is gelegd met het Klimaatprogramma 2016-2019, waarin samenwerking met lokale partijen en inwoners centraal staat. De gemeente heeft hierbij niet alleen een faciliterende rol, maar ook een voorbeeldrol. Zo wordt geïnventariseerd hoe gemeentelijk vastgoed kan worden verduurzaamd. De resultaten worden verwerkt in plannen voor meerjarig onderhoud. Bij inkoop en aanbesteding van producten en diensten stelt de gemeente steeds vaker duurzaamheidseisen. Ook wordt het netwerk van openbare laadpalen uitgebreid, om inwoners in de gelegenheid te stellen over te schakelen op elektrisch rijden. Met de wijkaanpak energiebesparing stimuleert de gemeente woningeigenaren maatregelen te treffen in hun woning. En in het kader van de prestatieafspraken upgraden woningcorporaties het energielabel van de sociale huurwoningen. Niet alleen bij sociale huurwoningen wordt ingezet op duurzaamheid, maar ook bij de ontwikkeling van nieuwe locaties. Een mooi voorbeeld hiervan zijn de energieneutrale woningen bij de Generaal Winkelmanlaan.
Een belangrijk onderdeel van verduurzaming is het reduceren van afval. In dit kader stimuleren we de ontwikkeling van een duurzaamheidscentrum en zijn de eerste stappen gezet voor het beter scheiden van afval.

Verbeterde wijze van begroten
In 2016 zijn een aantal belangrijke bestuurlijke ontwikkelingen en wensen bij elkaar gekomen met gevolgen voor de begroting van Wassenaar. Het gaat hierbij om de aanpassing van het Besluit Begroting en Verantwoording gemeenten en provincies (BBV) met daarin een nieuwe voorkeursindeling van de gemeentebegroting vanaf begrotingsjaar 2017 en de door de gemeenteraad van Wassenaar bij de begrotingsbehandeling 2016 aangenomen motie 2: “verbeterde wijze van begroten”.
We hebben de actualisatie van het BBV gebruikt als aanleiding om aan te sluiten bij de voorkeursindeling van het rijk. We zijn daarbij van 5 programma’s naar 9 begrotingsprogramma’s gegaan. De informatiewaarde van de begroting is verbeterd en de begroting is toegankelijker en transparanter. Ook kunnen prestaties van de gemeenten beter met elkaar worden vergeleken. Zie ook www.waarstaatjegemeente.nl.

Belastingen
De woonlasten voor inwoners van Wassenaar gaan per saldo omlaag. De afvalstoffenheffing daalt aanzienlijk. Een klein deel van deze daling wordt te niet gedaan door een lichte stijging van de onroerendzaakbelasting. Het resultaat is dat het overall beeld is de woonlasten zullen dalen.
De gemeente Wassenaar wil verstandig en efficiënt omgaan met het geld dat aan de inwoners wordt gevraagd. Oppotten is geen doel op zichzelf. Een financiële buffer hebben is natuurlijk verstandig, maar wij vinden dat het geld dat inwoners hebben betaald via de belastingen daadwerkelijk en op een verantwoorde manier moet worden benut. Daarnaast zal de gemeente Wassenaar transparant verantwoording afleggen over de inkomsten en uitgaven van de gemeente, zodat iedereen kan zien welke middelen de gemeente heeft en waar de gemeente de financiële middelen aan besteedt.